Duurzaamheid is een van de speerpunten van de gemeente Voorst. Dat hebben we uitgewerkt in het Programma Milieu, Afval en Duurzaamheid. Belangrijke thema's van het programma zijn:
- Leefbare en duurzame dorpen, kernen en buurten;
- Zo min mogelijk milieuhinder voor bewoners;
- Verduurzamen van woningen en andere gebouwen;
- Energietransitie naar duurzame energiebronnen;
- Klimaatadaptatie (aanpassen aan drogere zomers, nattere winters);
- Gezonde agrarische sector, in balans met duurzaamheid;
- Betere afvalinzameling en meer hergebruik (circulariteit);
- Meer en beter groen in de kernen;
- Aandacht voor landschap en ecologie.
De gemeentelijke organisatie maakt zelf dan ook zoveel mogelijk duurzame keuzes. Bijvoorbeeld door onze eigen gebouwen te verduurzamen, ons inkoopbeleid te richten op (liefst lokale) duurzame producten, afval strikt te scheiden en ons wagenpark te elektrificeren.
Regionale Energiestrategie (RES)
In 2019 sloten alle grote maatschappelijke sectoren een landelijk Klimaatakkoord. Doel van het akkoord is om de energiehuishouding van Nederland drastisch te verduurzamen. Voor het jaar 2050 moeten we bijna geen CO2 meer uitstoten en moet onze afhankelijkheid van fossiele bronnen (kolen, olie en aardgas) tot een minimum worden beperkt. Om dat akkoord handen en voeten te geven hebben alle regio's een Regionale Energiestrategie (RES) gemaakt. De RES doet vooral uitspraken over zoeklocaties voor restwarmtebronnen, windmolens en zonnevelden. De gemeente Voorst haakte daarop in met een eigen Voorster Energiestrategie (VES). Uiteindelijk mondden deze strategieën uit in een Transitievisie Warmte en worden nu concrete Wijkuitvoeringsplannen gemaakt.
Energiestrategie regio en gemeente
De Regionale Energie Strategie is een product van de Cleantech Regio (nu 'Stedendriehoek') met medewerking van Provincies Gelderland en Overijssel, de gemeenten Voorst, Heerde, Epe, Apeldoorn, Brummen, Lochem en Zutphen en de waterschappen Vallei en Veluwe en waterschap Rijn en IJssel. De RES beschrijft vooral hoeveel zonne- en windenergie in onze regio voor en na 2030 kan worden gerealiseerd. Dat is geen eenvoudige opgave, want de RES zoekt naar een goede balans tussen landschapsbehoud, agrarische belangen en klimaatbeleid. Voor deze RES zijn daarom eerst veel gesprekken gevoerd met inwoners, natuur-en milieuorganisaties, agrariërs, ondernemers, onderwijs, grootgrondeigenaren, energiecoöperaties en andere belanghebbenden. De RES van de Cleantechregio werd in 2021 vastgesteld.
Ter voorbereiding op de RES vroeg de gemeenteraad van Voorst in 2019 om eerst lokaal te peilen hoe bewoners dachten over zonneparken en windmolens, met als hoofdvraag: waar wel en waar niet. Dat leidde in 2020 tot de Voorster Energiestrategie (VES 1.0) en in 2021 tot een nadere uitwerking (VES 2.0). Met die VES kon de gemeenteraad in 2021 een goed voorbereid besluit nemen over de regionale RES.
Transitievisie Warmte
Een gevolg van bovengenoemd Klimaatakkoord is dat aardgas tussen 2030 en 2050 steeds minder beschikbaar komt – en steeds duurder wordt - voor woningen en andere gebouwen. In veel huishoudens is aardgas nu nog een vanzelfsprekende keuze voor verwarmen en koken. Daar komt de komende jaren verandering in met de Transitievisie Warmte. Niet in één keer, maar geleidelijk en stap voor stap, met een wijkgerichte aanpak.
De Transitievisie Warmte (pdf - 5,3 MB) werd in 2022 door de gemeenteraad vastgesteld en beschrijft hoe Voorst de route naar een aardgasvrije gemeente ziet. Met antwoorden op de vragen:
- Als de gaskraan in 2050 dichtgaat, hoe verwarmen we dan onze gebouwen?
- Welke bouwkundige aanpassingen en energietechnieken zijn nodig?
- Is de aanpak in elk dorp of buurt hetzelfde?
- In welk tempo maken we de omslag naar aardgasvrij?
- In welk dorp beginnen we en wanneer volgen andere dorpen en buurten?
Van de Transitievisie hebben we in 2022 ook een interactieve kaart gemaakt. Als u een dorp of buurt aanklikt popt een kadertje op met informatie over de locatie, het voorkeursalternatief voor aardgas en de planning wanneer we daar beginnen met nadere uitvoeringsplannen. De kaart is een model op basis van de kennis en beschikbare data van toen.
Planproces
Vanaf 2022 maken we een aantal concrete Wijkuitvoeringsplannen, zodat elk dorp, buurt of wijk een maatwerk aanpak krijgt. Een Wijkuitvoeringsplan maken duurt 1-2 jaar en maken we samen met bewoners, woningcorporatie IJsseldal Wonen, Liander, bedrijven en andere belanghebbenden. Nadat het plan is vastgesteld rekenen we erop dat 8 jaar voldoende zou zijn om het plan uit te voeren. In dit hele proces kunt u meedenken en aangeven wat u belangrijk vindt. Door begeleiding, subsidies, gunstige leningen en collectieve inkoop maakt de overheid de omslag voor iedereen betaalbaar.
Meer informatie over de Wijkuitvoeringsplannen vindt u op deze pagina.
Wat betekent dit voor u?
U kunt afwachten wanneer de gemeente voor (en met) uw dorp of buurt een Wijkuitvoeringsplan komt maken. Maar het is verstandig om zelf al na te denken over maatregelen om uw woning of gebouw energiezuinig te maken en voor te bereiden op het afscheid van aardgas. Bijvoorbeeld door op natuurlijke momenten (geplande verbouwing, verhuizing, nieuwe CV-ketel enz.) een stap te zetten naar energielabel A of B en u te informeren over een (hybride) warmtepomp, zonnepanelen, elektrisch koken en andere aardgasloze installaties. Op de pagina’s Aardgasvrij Wonen en Uw woning verduurzamen vindt u daarvoor praktische handreikingen.