Samen criminaliteit aanpakken in de Week tegen Ondermijning

Ondermijnende criminaliteit is overal, dus ook in Noord- en Oost-Gelderland. Afgelopen week is door veel partijen een week lang extra aandacht besteed aan ondermijnende criminaliteit. Het doel van deze week was om mensen er bewust van te maken dat het ook in deze gemeenten speelt, te laten zien wat de risico’s zijn en wat je eraan kunt doen. In het hele gebied Noord- en Oost-Gelderland zijn 30 integrale controles uitgevoerd, waarbij onder andere 23 aanhoudingen zijn verricht, 161 processen verbaal zijn opgemaakt, 1 kilo coke werd aangetroffen en 715 kilo vuurwerk in beslag is genomen. In Hattem stond een speciaal ondermijningshuis en in Bronckhorst konden inwoners demonstratiecontainers met een hennepkwekerij en cocaïnewasserij bekijken om signalen te leren herkennen. Ook waren er ondermijningsbijeenkomsten voor professionals in ondere andere Zutphen en Bronckhorst.

Ondermijning door (georganiseerde) criminaliteit is een groot maatschappelijk probleem. Dit probleem kan alleen succesvol worden aangepakt door als één overheid op te treden. Dit doen we door met diverse andere partijen samenwerkingen aan te gaan en daarmee duurzame netwerken te smeden. Hierdoor versterkt de integrale actieweek de effectieve aanpak van ondermijnende, georganiseerde criminaliteit. We hebben als overheid meer zicht gekregen op de problemen die in het gebied spelen. De samenwerkende partners zijn zeer tevreden over de opbrengst van deze themaweek.

Acties en controles

Wanneer de partners bij één van de integrale controles (strafrechtelijke) overtredingen of andere signalen van criminaliteit constateerden, werden betrokken overheidsinstanties ingeschakeld om meteen door te kunnen pakken. De acties en controles waren zowel preventief als repressief en niet uitsluitend gericht op drugsgerelateerde criminaliteit, maar bijvoorbeeld ook op illegale bewoning, illegale prostitutie, slechte arbeidsomstandigheden, huisvesting van arbeidsmigranten en verkeersovertredingen. In het kader van de controles werden onder meer garageboxen geopend en vakantieparken, horeca en bedrijventerreinen bezocht.

Resultaten

Er zijn 30 integrale controles uitgevoerd (hierbij zijn meerdere locaties bezocht!), waaronder grote verkeerscontroles in heel Noord- en Oost Gelderland. Bij deze controles werd samengewerkt tussen verschillende afdelingen binnen de politie en partners zoals de omgevingsdiensten, douane en marechaussee. Tijdens de controles zijn 667 voertuigen gecontroleerd en werden onder andere 1 kilo cocaïne, 24 wikkels harddrugs en meer dan 100 vervalste merkkledingstukken aangetroffen. Ook werden ruim 4.300 euro aan contant geld in beslag genomen, 2.100 euro aan openstaande boetes betaald en 161 proces-verbalen geschreven. Er zijn ruim 290 garageboxen bezocht door de gemeenten en omgevingsdiensten. Hierbij zijn diverse misstanden aangetroffen, zoals illegale detailhandel, milieu overtredingen en strijdigheid met het bestemmingsplan.

De integrale horecacontroles vonden plaats, in samenwerking met gemeenten, omgevingsdiensten, de douane, de Arbeidsinspectie, UWV, politie en sociale recherches. Hierbij zijn zaken aangetroffen als het schenken van alcohol aan minderjarigen, zwart werk, overtredingen van de arbeidstijdenwet en wet minimumloon, het niet voldoen aan vergunningsvoorwaarden en het gebruik en de verkoop van lachgas. De douane nam meer dan 8 kilo illegale sishatabak in beslag. De politie trof naar aanleiding van een onderzoek naar de handel in vuurwerk 715 kilo illegaal vuurwerk aan in een loods en een woning. Dit is in beslag genomen en de politie doet wordt nader onderzoek.

Preventieve acties

Er zijn verschillende preventieve bezoeken gebracht aan buitengebieden, waarbij boeren en andere ondernemers zijn gewaarschuwd voor de gevaren van ondermijning. Ook kregen ze tips waar ze op kunnen letten en wat ze kunnen doen als ze een situatie niet vertrouwen. Hattem had een primeur. Daar stond afgelopen week een ondermijningshuis. Deze popup-locatie liet professionals zien hoe mensen in ‘no time’ in het criminele circuit kunnen belanden en er werden tips en handreikingen gegeven om dat te voorkomen door signalen te herkennen. In het huis waren kamers met verschillende ondermijningsactiviteiten ingericht, zoals arbeidsuitbuiting, witwassen, een hennepkwekerij en een simulatie over mensenhandel. In het gemeentehuis in Bronckhorst was een intervisie bijeenkomst voor betrokken partijen zoals politie, belastingdienst, handhavers, omgevingsdiensten, burgemeesters en ambtenaren openbare orde. Daar deelde de omgevingsdienst Achterhoek ervaringen over de aanpak na de ontdekking van een crystalmethlab. In Zutphen was een bijeenkomst voor professionals over communicatie over ondermijnende criminaliteit. Op 22 juni stonden bij het gemeentehuis in Hengelo (Gld) twee containers met een

hennepkwekerij en cocaïnewasserij waar publiek een kijkje in kon nemen. Ook met het doel aandacht te besteden aan signalen om deze criminele activiteiten te herkennen en vervolgens te melden, zodat inwoners ook bij kunnen dragen aan een veilige woon- en leefomgeving. Bijna 150 mensen bezochten de containers. In de gemeente Aalten was een popup kraam op beide weekmarkten waar mensen leerden geuren te herkennen die bij de productie van drugs vrijkomen met hetzelfde doel als de containers in Bronckhorst.

Hoe nu verder?

Marianne Besselink, burgemeester van Bronckhorst en voorzitter van de districtelijke regiegroep ondermijning namens de 22 gemeenten: “Als gemeenten, politie, OM, RIEC, Belastingdienst, UWV, LIV, douane, Arbeidsinspectie, marechaussee en KMAR hebben we samen met onze partners laten zien dat wij als overheid optreden tegen ondernemende criminaliteit. Ondermijning staat hoog op de agenda en we doen er alles aan criminaliteit tegen te gaan. Het is belangrijk voor inwoners en ondernemers om dat te weten en hoe zij hieraan ook zelf een bijdrage kunnen leveren door oplettend te zijn en verdachte situaties te melden. Het is onze prioriteit te blijven inzetten op bewustwording, het versterken van de weerbaarheid en het voortzetten van de gezamenlijke aanpak met de verschillende partijen. We hebben in de afgelopen week gezien dat dat veel oplevert!”

José Rooijers, districtschef politie Noord- en Oost-Gelderland: “In de afgelopen week hebben we als overheidspartners in Noord- en Oost Gelderland flink geïnvesteerd om een vuist te maken tegen ondermijning. Dat heeft zeker resultaat en het heeft ons informatie gegeven waar we verder mee kunnen om ondermijning nog verder aan te pakken. Criminelen zijn in ons district niet welkom. Het is ook belangrijk dat mensen zich bewust zijn wat ondermijnende criminaliteit is en hoe je dit kunt herkennen. Hier is de afgelopen week ook extra op geïnvesteerd.”

Effectieve samenwerking

De samenwerkende diensten maakten goed gebruik van elkaars expertise tijdens de week. De week heeft netwerken versterkt en de uitwisseling van ideeën op gebied van vernieuwing bevorderd. De actieweek leidt tot een aantal vervolgonderzoeken. Informatie die is verkregen tijdens de controles wordt komende tijd gecontroleerd door betrokken instanties. Als daar aanleiding voor is, volgen hieruit nog handhavingsacties, zoals bestuurlijke rapportages (rapportages op basis waarvan een burgemeester gepaste bestuurlijke maatregelen kan nemen), fiscale vorderingen en berekeningen over verzwegen inkomen.