Zodra asielzoekers een (tijdelijke) verblijfsvergunning krijgen, worden zij statushouders genoemd. Jaarlijks wordt een aantal statushouders verplicht aan de gemeente Voorst gekoppeld. Tweemaal per jaar krijgt de gemeente van de Rijksoverheid door hoeveel statushouders zij dat half jaar moeten huisvesten. Dit is een wettelijke taak. Lukt het huisvesten niet in dat half jaar, dan blijft het aantal dat niet is gehuisvest staan. Dat komt dan bóvenop de nieuwe taakstelling van het komende halfjaar. De gemeente moet ervoor zorgen dat zij een woning krijgen en goed inburgeren.
Minstens zo belangrijk is dat de statushouders worden geholpen bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Dit in een voor hen volstrekt onbekende omgeving. Hierbij hoort het regelen van talrijke praktische zaken zoals verzekeringen, toeslagen en gas, water en licht. Voor het wegwijs maken van statushouders (dit kunnen alleengaanden maar ook gezinnen zijn) zetten vrijwilligers van VluchtelingenWerk Voorst zich al vele jaren vol overgave in.
Contact met buren
Naast hulp bieden bij allerlei praktische zaken, zorgt de begeleider ook voor het leggen van het eerste contact tussen de statushouder en de buren. Van Laar: “Ik neem ze mee naar de buren en praat daar ook mee. Door goed naar de buren te luisteren en ze te informeren, probeer ik bij hen meer begrip voor de situatie van de statushouder tot stand te brengen.”
Als een statushouder in verenigingsverband bijvoorbeeld wil gaan sporten, zingen of toneel spelen, dan helpt de begeleider hem of haar graag om dit mogelijk te maken. Want dit is goed voor het welzijn van de statushouder, maar zeker ook voor haar of zijn integratie in de Voorster samenleving.
Inrichtingskrediet
Bij het zoeken naar huisvesting voor een statushouder trekt de gemeente samen op met woningcoöperatie IJsseldal Wonen. Is er een geschikte woning gevonden, dan krijgt de statushouder een inrichtingskrediet. Dit is een lening. Die moet op termijn terugbetaald worden. Voorwaarde voor het krediet is onder andere dat facturen en bonnen getoond kunnen worden. Uitgangspunt is: probeer aankopen te doen van tweedehandsspullen van goede kwaliteit via bijvoorbeeld kringloopwinkels en Marktplaats.
Voor heel 2024 heeft de gemeente als taakstelling om 51 statushouders te huisvesten. Voor de duidelijkheid: als een gezin van vader, moeder en vier kinderen in een woning trekt, dan gaan er zes personen van de taakstelling af.
Zelfredzame burgers
“Ons belangrijkste doel is om ons uiteindelijk overbodig te maken. We ondersteunen de statushouders het eerste jaar intensief bij het worden van een zelfredzame inwoner in de gemeente Voorst. Doel is dat zij zo snel als mogelijk volwaardig kunnen deelnemen en bijdragen aan onze (Voorster) samenleving. Als ze na een jaar nog vragen hebben, dan kunnen ze terecht op ons wekelijkse spreekuur”, zegt Jan van Laar. Hij is bij VluchtelingenWerk Voorst één van de huidige tien maatschappelijk begeleiders van statushouders.
Het is volgens Jan nauwelijks te bevatten hoeveel er op een statushouder afkomt zodra die zich bij de gemeente heeft gemeld. Onder de statushouders bevinden zich mensen met veel verschillende achtergronden. Uit verschillende landen. Mensen die laag of hoog zijn opgeleid in hun land van herkomst. Dat maakt ons werk als vrijwilliger divers, afwisselend en ontzettend interessant.
Aankoop panden
Wethouder Peter Wormskamp (Integratie en Asielopvang) vertelt dat de gemeente heel af en toe zelf een pand aankoopt. Zoals het oude postkantoor in Twello en de voormalige Rabobank in Wilp, waar respectievelijk vier en drie appartementen in komen.
Op deze panden zat voorheen geen woonbestemming. Door de bestemming voor een bepaalde periode te wijzigen, krijgen ze een woonfunctie. In de gekochte panden komen ook enkele appartementen voor spoedzoekers. Dit zijn inwoners van de gemeente Voorst die door bijvoorbeeld een scheiding of huiselijk geweld met spoed een andere woning nodig hebben. “De aankoop van dergelijke panden gaat niet ten koste van de bestaande woning voorraad. We voegen juist woningen toe”, benadrukt de wethouder.
Inburgering
Eelke de Haan is consulent inburgering bij de gemeente Voorst. Hij legt uit: “We nodigen de statushouder zo snel mogelijk in het gemeentehuis uit voor een gesprek. We doen een leerbaarheidstoets en onderzoeken zo wat de beginpositie èn de mogelijkheden voor inburgering en participatie zijn. We spreken met hen over eerder gevolgd onderwijs en werkervaring in hun land van herkomst en hun persoonlijke omstandigheden. We brengen in kaart wat hun taalniveau is, hun mogelijkheden tot arbeidsparticipatie en hun mate van zelfredzaamheid. Aan de hand hiervan maken we samen met de statushouder een persoonlijk ʻPlan Inburgering en Participatieʼ.
Daarin staat:
- welke leerroute de statushouder moet gaan volgen;
- de daarvoor nodige ondersteuning en voortgangsgesprekken;
- het participatieverklaringstraject;
- de Module Arbeidsmarkt en Participatie;
- en eventuele afspraken met de statushouders over het deelnemen van zijn of haar kind aan de voorschoolse educatie of de vroegschoolse educatie.
Leerroutes
Er zijn drie verschillende leerroutes voor statushouders: de B1-route, de onderwijsroute en de Z-route.
Bij de B1-route (B1 staat voor een gemiddeld taalniveau) moeten deelnemers slagen voor een centraal examen voor de examenonderdelen Lezen, Luisteren, Schrijven en Spreken op niveau B1, Kennis Nederlandse Maatschappij en bovengenoemde onderdelen van de inburgeringsplicht.
De Onderwijsroute is bedoeld ter voorbereiding op een Nederlandse MBO-, HBO-, of universitaire opleiding.
De Zelfredzaamheidsroute is voor deelnemers die het, gezien hun achtergrond, erg moeilijk zullen vinden om Nederlands te leren en niet kunnen voldoen aan hun inburgeringsplicht op niveau B1 of A2. Het is een intensieve route die helpt bij het bereiken van ten minste taalniveau A1 en hen zelfredzaam maakt in onze samenleving.
Het doel van inburgering is dat statushouders zo snel mogelijk meedoen in Nederland. En dat ze zo snel mogelijk werk vinden tijdens hun inburgering. Statushouders hebben drie jaar om te voldoen aan hun inburgeringsplicht.
Dubbele oproep
Ten slotte wil zowel VluchtelingenWerk Voorst als de gemeente Voorst een oproep doen. Jan van Laar laat weten dat het huidige aantal van tien maatschappelijke begeleiders iets te mager is: “Vrijwilliger zijn is interessant en dankbaar, we kunnen nog zeker nieuwe vrijwilligers gebruiken.” Als maatschappelijk begeleider moet iemand volgens hem goed kunnen luisteren, geduldig en oplossingsgericht zijn en compassie hebben. Belangstellenden kunnen zich melden via voorst@vluchtelingenwerk.nl.
“Veel statushouders willen heel graag werken. Als statushouder mag dat ook. Dat is goed voor hun eigenwaarde en zo kunnen ze ook wat terugdoen voor de samenleving. Zij vinden dat ook belangrijk.” De gemeente vraagt ondernemers, bedrijven en organisaties die personeel zoeken om, waar mogelijk, ook statushouders in dienst te nemen. Zij kunnen hun interesse kenbaar maken door te mailen naar Tamara van Bussel, Accountmanager werkgeversdiensten, t.vanbussel@voorst.nl.
Interesse om maatschappelijke begeleider te zijn bij VluchtelingenWerk?
Kom langs op maandag, dinsdag of donderdag tussen 09:00 uur en 14:00 uur of bel ons via 06-51 99 74 80 (teamleider Mehria Ghaderi) of stuur ons een e-mail: voorst@vluchtelingenwerk.nl.